Tên dự án: Mở rộng mô hình trồng cây Bình vôi quy mô lớn (10 ha) tại xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình
Ngân sách: 1.000.000.000 VNĐ
Đơn vị tài trợ: Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hòa Bình
Thời gian thực hiện: 2023 – 2024
Giới thiệu chung
Trong bối cảnh phát triển kinh tế nông thôn bền vững, việc khai thác, phát triển các loại cây dược liệu bản địa có giá trị cao được xác định là một trong những hướng đi quan trọng. Cây Bình vôi (Stephania glabra), một loài dược liệu quý hiếm có nhiều công dụng trong y học cổ truyền Việt Nam, đã được lựa chọn để phát triển trong dự án "Mở rộng mô hình trồng cây Bình vôi quy mô lớn tại xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc".
Dự án được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hòa Bình tài trợ, với tổng ngân sách 1 tỷ đồng, nhằm mục tiêu xây dựng mô hình trồng cây Bình vôi tập trung, tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng địa phương, đồng thời góp phần bảo tồn nguồn gen dược liệu quý, nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm nông nghiệp bản địa.
Mục tiêu dự án
- Mở rộng diện tích trồng cây Bình vôi từ các mô hình nhỏ lẻ lên quy mô 10 ha tại xã Cao Sơn.
- Tăng cường liên kết giữa hộ nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp để hình thành chuỗi giá trị bền vững từ trồng trọt đến tiêu thụ sản phẩm.
- Ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm nhằm đảm bảo đầu ra ổn định cho người trồng, nâng cao thu nhập và đời sống kinh tế cho 100 hộ dân tham gia dự án.
Nội dung triển khai
1. Khảo sát, lựa chọn vùng trồng
Dự án tiến hành khảo sát thực địa tại xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, để lựa chọn vùng đất phù hợp với yêu cầu sinh thái của cây Bình vôi: đất đồi cao, thoát nước tốt, khí hậu mát mẻ. 10 ha đất trồng được phân bổ tại các xóm có điều kiện tự nhiên thuận lợi, đảm bảo sinh trưởng và phát triển ổn định cho cây trồng.
2. Tổ chức tập huấn kỹ thuật
Để đảm bảo việc canh tác đạt hiệu quả cao, các lớp tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch cây Bình vôi đã được tổ chức cho 100 hộ dân tham gia. Nội dung tập huấn bao gồm:
- Kỹ thuật nhân giống và chọn giống Bình vôi đạt chuẩn.
- Kỹ thuật trồng, bón phân hữu cơ, phòng trừ sâu bệnh theo phương pháp tự nhiên.
- Quy trình thu hoạch, sơ chế bảo quản để đảm bảo dược tính cao nhất cho sản phẩm.
3. Xây dựng hệ thống liên kết sản xuất
Một hợp tác xã cộng đồng đã được chọn làm đầu mối tổ chức sản xuất và liên kết giữa các hộ dân. Hợp tác xã chịu trách nhiệm:
- Cung cấp giống, vật tư nông nghiệp ban đầu.
- Hướng dẫn kỹ thuật thường xuyên cho các hộ dân.
- Thu mua, sơ chế, đóng gói sản phẩm cho đến khi bàn giao cho doanh nghiệp bao tiêu.
4. Ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm
Dự án đã làm việc và ký kết thành công hợp đồng bao tiêu sản phẩm cây Bình vôi với một công ty dược phẩm uy tín tại Hà Nội. Theo hợp đồng, toàn bộ sản phẩm Bình vôi sau khi thu hoạch sẽ được thu mua với giá tối thiểu đã thỏa thuận, giúp người dân yên tâm sản xuất và không chịu áp lực về thị trường.
Thành tựu đạt được
Sau gần hai năm triển khai, dự án đã đạt được nhiều kết quả tích cực:
- Mở rộng diện tích trồng cây Bình vôi lên 10 ha với sự tham gia trực tiếp của 100 hộ dân tại xã Cao Sơn.
- Tạo lập mối liên kết chặt chẽ giữa 01 hợp tác xã cộng đồng và các hộ dân trong tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
- Ký kết hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp, đảm bảo đầu ra ổn định, tạo tiền đề để nhân rộng mô hình trong tương lai.
- Nâng cao nhận thức và kỹ năng sản xuất dược liệu an toàn, bền vững cho cộng đồng địa phương.
Thông qua dự án, nhiều hộ gia đình đã có thêm nguồn thu nhập đáng kể từ việc trồng và bán Bình vôi. Bình quân, mỗi hộ tham gia có thể tăng thêm 15–20 triệu đồng/năm từ mô hình này, góp phần giảm nghèo và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.
Ý nghĩa và tác động dài hạn
Dự án "Mở rộng mô hình trồng cây Bình vôi quy mô lớn tại Cao Sơn" không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân mà còn có ý nghĩa lớn về mặt bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển bền vững:
- Bảo tồn nguồn gen quý: Việc phát triển diện tích trồng Bình vôi có kiểm soát giúp bảo tồn và nhân giống nguồn gen cây dược liệu bản địa quý hiếm, tránh tình trạng khai thác tự nhiên cạn kiệt.
- Phát triển kinh tế địa phương: Mô hình tạo ra việc làm ổn định, nâng cao thu nhập, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.
- Xây dựng thương hiệu nông sản địa phương: Với sự liên kết chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ, sản phẩm Bình vôi của Cao Sơn hứa hẹn sẽ được xây dựng thành thương hiệu dược liệu uy tín trên thị trường trong nước, mở rộng cơ hội xuất khẩu trong tương lai.
Định hướng phát triển tiếp theo
Dựa trên thành công bước đầu của dự án, trong giai đoạn tiếp theo, địa phương và các đơn vị liên quan sẽ tiếp tục:
- Mở rộng diện tích trồng Bình vôi lên 20–30 ha.
- Nghiên cứu sâu hơn về quy trình chế biến sâu để nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.
- Hỗ trợ hợp tác xã xây dựng tiêu chuẩn sản xuất hữu cơ, đăng ký mã vùng trồng và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm.
Xây dựng mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp gắn với vườn dược liệu tại Cao Sơn, kết hợp quảng bá sản phẩm và thu hút khách du lịch.
